Η μουσική συναντά την επιστήμη και την τεχνολογία

Οι νότες ενός… “Κώδικα Da Vinci” 2

Κούρδισμα των τρισδιάστατα εκτυπωμένων αυλών

Τρισδιάστατο μοντέλο κεφαλής ενός αυλού
Κατεβάστε εδώ το μοντέλο ενός αυλού

Η συνοδεία του μελωδικού σχήματος από τους αυλούς πραγματοποιείται με τον συντονισμό (κούρδισμα) του κάθε αυλού. Όπως ένα μουσικός χρησιμοποιεί το αυτί του για να συντονίσει την συχνότητα δυο διαφορετικών ηχητικών πηγών, έτσι κι εμείς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία για να συντονίσουμε τη μελωδία του Ντα Βίντσι με τους αυλούς. Με τη βοήθεια του Μικροφώνου σε συνδυασμό με την εφαρμογή είτε του γραφικού Κοχλία είτε της αριθμητικής απεικόνισης συχνότητας, μπορούμε να διαπιστώσουμε την θεμελιώδη συχνότητα κάθε αυλού.

Οι αυλοί

Ένας τρισδιάστατα εκτυπωμένος αυλός με μεταβλητό μήκος αποτελείται από τέσσερα κομμάτια: την κεφαλή και τα τρια κυλινδρικά στοιχεία τα οποία ενώνονται μεταξύ τους. Τα κυλινδρικά στοιχεία των αυλών μπορούν να εισέρχονται το ένα στο άλλο με τη βοήθεια αρμών. Αρμός λέγεται κάθε άκρο του κυλινδρικού στοιχείου που ενώνεται με ένα άλλο. Το ένα από τα δυο άκρα έχει λεπτότερο χείλος για να εισέρχεται στο άλλο.

Τί είναι ηχογόνο σώμα;

Ηχογόνο σώμα ονομάζουμε το υλικό το οποίο προωτογενώς παράγει ήχο. Στο συγκεκριμένο αυλό το ηχογόνο σώμα είναι ο αέρα μέσα στο όργανο καθώς δονείται από τη ροή εξωτερικού αέρα που κατευθύνεται από τους πνεύμονες στο στόμα και τέλος στο επιστόμιο

Τί είναι η κολώνα αέρα;

Ο αέρας μέσα στο όργανο από το κέντρο της οπής του επιστομίου στο επάνω μέρος μέχρι το άκρο του κυλινδρικού στοιχείου στο κάτω, ονομάζεται κολώνα αέρα.

Η συχνότητα

Η θεμελιώδης συχνότητα κάθε κυλινδρικού αυλού καθορίζεται από τους εξής παράγοντες:

·  Το επιστόμιο και τον τρόπο κατασκευής του

·  Το μήκος του οργάνου

·  Το μήκος της κολώνας αέρα

·  Την διάμετρο του σωλήνα

·  Την ροή του αέρα

Τα παραδείγματα τρισδιάστατων αυλών που παραθέτουμε εδώ έχουν δεδομένα χαρακτηριστικά επιστομίου, τρόπου κατασκευής και διαμέτρου. Αυτά όμως μπορούν να διαφοροποιηθούν μέσα από ένα πρόγραμμα επεξεργασίας μοντέλων 3d. Το μήκος του κάθε αυλού διαφοροποιείται αφαιρώντας ή προσθέτοντας κομμάτια. Με τη βοήθεια κολλητικής ταινίας στα εσωτερικά χείλη των αρμών μπορούμε να επιτύχουμε στεγανοποίηση αλλά και να καθορίσουμε με ακρίβεια χιλιοστού το συνολικό μήκος του σωλήνα βάζοντας ή βγάζοντας τμήματά του το ένα μέσα από το άλλο.

Αν η ροή του αέρα από τα χείλη μας παραμείνει συνεχής και σταθερή τότε μπορούμε να μετρήσουμε τη θεμελιώδη συχνότητα του κάθε αυλού.

Ένα ιδιότυπο Consort

Την εποχή του Leonardo Da Vinci στην Ευρώπη διαδιδόταν η τέχνη της συνήχησης πολλών αυλών με διαφορετική έκταση ο καθένας. Τα σύνολα αυτά με αυλούς ονομάζονταν κονσόρτ και αποτελούνταν συνήθως από τέσσερα είδη, ένα για κάθε περιοχή συχνοτήτων (SATB=Soprano, Alto, Tenoro, Basso). Στην παρούσα δραστηριότητα θα δημιουργήσουμε το δικό μας κονσόρτ του οποίου κάθε μέλος (αυλός) θα έχει και από έναν φθόγγο της μελωδίας του χειρογράφου Da Vinci.

Ψάχνοντας τις συχνότητες

Επιλέγουμε μια σειρά

ΣΕΙΡΑ Α’

ΛΑ ΡΕ ΜΙ ΣΙ ΝΤΟ ΛΑ ΣΙ | ΜΙ ΡΕ ΣΙ ΝΤΟ ΡΕ

ΣΕΙΡΑ Β’

ΡΕ ΣΟΛ ΛΑ ΜΙ ΦΑ ΡΕ ΜΙ | ΛΑ ΣΟΛ ΜΙ ΦΑ ΣΟΛ

Κάθε μέλος του συνόλου αναλαμβάνει έναν φθόγγο της μελωδίας από την ίδια σειρά και διερευνά την συχνότητα του φθόγγου που του αντιστοιχεί.

  • Πειραματιστείτε με το μήκος κάθε αυλού εκπνέοντας κάθε φορά σταθερά για τουλάχιστον τέσσερα δευτερόλεπτα. Δείτε την θεμελιώδη συχνότητα χρησιμοποιώντας το Μικρόφωνο σε συνδυασμό με την εφαρμογή του Κοχλία.
  • Εφόσον κάθε ένας ξεχωριστά ολοκληρώσει τη διαδικασία διερεύνησης κάθε φθόγγου συγκρίνετε τα μήκη των αυλών που παράγουν τους ίδιους φθόγγους. Τί παρατηρείτε; Με τη βοήθεια ενός συντονιστή (ο οποίος μποεί να είναι ο εκπαιδευτικός ή κάποιος εξάρχων ή ακόμα και οι ίδιοι οι μαθητές εφόσον συνεννοηθούν) συνηχήστε (παίξτε μαζί) τους δυο φθόγγους για με διάρκεια πάνω από 5 δευτερόλεπτα. Τί παρατηρείτε; Η διαφορά των φθόγγων εφόσον βρίσκονται στην ίδια οκτάβα, ονομάζεται διακρότημα. Παρατηρήστε το φαινόμενο με τη βοήθεια του Κοχλία.
  • Με τη βοήθεια ενός συντονιστή (εκπαιδευτικός / εξάρχων) παίξτε διαδοχικά τους φθόγγους της μελωδίας με τρόπο ώστε να δημιουργηθεί η συνεχής μελωδία και ο αντικατοπτρισμός της.

Leave a comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *